Sela

Najuočljiviji
svjedoci drevne nastanjenosti podgorine Orjena su sela. Formiraju svojevrsni poluprsten, prateći  teren pogodan za razvoj poljoprivrede i stočarstva, na visinama između 400 i 750 metara. Idući od zapada prema istoku nalaze se: Kruševice, Mokrine, Kameno, Žlijebi, Bunovići i Ubli. Svoj današnji oblik dobila su nakon 1687. godine, odnosno masovne migracije pravoslavnog stanovništva istočne Hercegovine u Herceg Novi i njegovo zaleđe. To naseljavanje i prirodni porast broja stanovnika, proizveli su agrarnu prenaseljenost, koja je svoj maksimum dostigla u drugoj polovini 19-og i početkom 20-og vijeka. U tim uslovima, korišćena je svaka, makar i najskromnija poljoprivredna površina. Od tada, a naročito od sredine prošlog vijeka, počinje intezivno raseljavanje, tako da su pojedina sela danas na ivici fizičkog izumiranja. Podorjenska sela su građena su na ivicam plodnih površina, jer je bilo nepojmljivo da građevine zauzmu obradivu zemlju, čak ni pašnjake. Osim te pažnje da se ne zauzme zemlja, nije postojalo pravo planiranje što ovim strukturama daje posebnu draž spontane prilagodljivosti terenu i trenutnim potrebama. Kao osnovni materijal koristio se kamen, kao najdostupniji i najdugovječniji materijal. Od njega su građeni zidovi kuća i pojata, a ponegdje i sami krovovi, što se u najvećoj mjeri sačuvalo na Žlijebima. Naravno, od istog građevinskog materijala su i podzidi brojnih terasastih njiva, te ograde, koje su razdvajale obradive dijelove, od onih namijenjenih stočarstvu. Prvobitno je sva ova gradnja bila u tehnici suvomeđe, ali je vremenom za kuće uveden krečni malter kao vezivni materijal. Pomoćni objekti su sve do iza II Sv. rata rađeni u suvomeđi, dok se međe i dan-danas većinom rade na tradicionalni način.