Klima

Home // Priroda Orjena // Klima
Orjen
ima planinsku klimu, ali sa jakim uticajem Mediterana. Ova planinska prečaga na rubu Jadrana predstavlja branu prodoru toplih i vlažnih vazdušnih masa sa mora, što utiče na enormnu godišnju količinu padavina, glavninom raspoređenu u hladnom dijelu godine. U zimskom periodu dobar dio oborina se ispoljava u vidu snijega, koji krajem zime i početkom proljeća zna dostignuti visinu od više metara! Na zaklonjenijim položajima i visinama od preko 1600 metara, sniježni pokrivač je prisutan  makar do prvih dana maja, a zna ga biti  i sve do početka juna. Ljetnje padavine su daleko rjeđe i manje obilne, s tim da ima godina kad se gotovo i ne javljaju, slično kao u mediteranskoj klimi.

Srednja godišnja temperatura na oko 1000 m n.v. iznosi 8°C. Pri tome je najhladnije u januaru sa prosječnom srednjom temperaturom 0,5°C, dok je najtopliji avgust sa prosječnom srednjom temperaturom od 18°C.

Jugo donosi toplo vrijeme, nisku oblačnost i oborine, često vrlo obilne. Duva kontinuiranom snagom iz pravca jugoistoka. Po prolasku juga, obično kratkotrajno nastupa jugozapadnjak, vjetar koji uslovljava kratkotrajne grmljavinske oluje, da bi ga ubrzo zamijenila bura, donoseći suvo, ali hladno vrijeme. Duva na udare (refule), često mijenjajući intezitet, pa i pravac. U globalu duva iz pravca sjeveroistoka. U ljetnim danima bez ciklonalnih aktivnosti, uobičajeni su slabi do umjereni dnevni vjetrovi koji na svoj način prate putanju sunca (ujutro istočni, oko podneva južni, popodne zapadni vjetrovi). Valja imati na umu da i pri takvim danima može doći do popodnevnih atmosferskih nestabilnosti, praćenih kratkotrajnim sjeverozapadnim ili sjevernim vjetrom, pljuskovima i grmljavinom.

Mikro klimatski uslovi na Orjenu se veoma razlikuju, u zavisnosti od nadmorske visine, orijentacije padine, udaljenosti od mora, razuđenosti terena i biljnog pokrivača. U principu, temperatura opada oko 0,6 stepeni na svakih 100 m nadmorske visine. Ipak, ova razlika je veoma varijabilna i zavisi od trenutnih meteoroloških uslova, pa je, primjera radi, u proljećnim mjesecima, kada je more još hladno, moguća i temperaturna inverzija pri tihom sunčanom vremenu. Južne padine su znatno toplije i suvlje od sjevernih, što je najizraženije tokom jeseni i zime, kad je sunce nisko, a razlika može dosezati i 15 stepeni. Sa druge strane, pri oblačnom i vjetrovitom vremenu, ove razlike su minimalne. Budući da Orjen nema površinsko oticanje voda, postoje brojne veće ili manje depresije, najčešće dolovi, u kojima se za vedrih noći akumulira hladan zrak, stvarajući u jutarnjim satima drastičnu razliku u temperaturi u odnosu na uzdignutije dijelove terena, koji su tada znatno topliji. Ujedno su ove depresije i mjesta intezivne kondezacije vodene pare, te stvaranja rose, odnosno inja.

Valja znati da su grmljavinski procesi na Orjenu česta pojava i to u svim godišnjim dobima, uključujući zimu. Naime, za razliku od unutrašnjosti, ovdje nije neuobičajena pojava kombinacije snijega, grada i grmljavine.

Najmanja vjerovatnoća za oborine je pri burovitom vremenu, jer bura u kratkom roku razbija oblake, pogotovo one niske, kišne. To je ujedno vjetar koji omogućava najbolju vidljivost. Vazduh pri buri sadrži jako malo vlage, svega 15-45 posto. Tokom toplije polovine godine, burovito vrijeme je najprijatnije za kretanje po Orjenu, pod uslovom da bura zadrži umjerenu jačinu. Periode sa jakim vjetrom treba izbjegavati, pogotovo za kretanje eksponiranim grebenima, ali i kroz šumu, gdje postoji mogućnost lomljenja grana.